Maandag 13 juni, 2e Pinksterdag.
Via het seminario is er een aanbieding om Fisterra te bezoeken met een minibusje. Dat lijkt me prima en Mike gaat niet mee, hij was er al eens en een tweede keer is het niet de moeite. Om 09.30 uur staat het busje voor de deur en het minimaal aantal deelnemers is aanwezig.
De route is toeristisch met regen en lage bewolking. Je voelt je in zo’n busje niet meer de echte pelgrim. Immers, dit gevoel was er ook al na de uitreiking van het getuigschrift afgelopen zaterdag. Via Muros bereiken we Fisterra, het einde van de aarde dacht men vroeger. Voorbij dit punt in de Atlantische oceaan zou je van de aarde af vallen. Nu heeft het saaie punt nog een kleine traditionele waarde. Voorheen verbranden de pelgrims hier hun oude kleding om met een symbolische schoongebrande ziel huiswaarts te keren. Ik heb wat oude sokken bij me maar die willen niet meteen branden. Ook hier zijn weer oude bekenden zoals Jolanda, zeker twee weken niet meer gezien. Zij heeft ook het laatste ”pelgrimsnieuws” van de groep. Verschillende leden SMS’en nogal wat af. Het busje vertrekt weer en een enorme regenbui barst los. In Fisterra hebben we twee uur pauze. Op het koffieterras komt daar Rob aangewandeld, die ook al twee weken buiten beeld was. Even later is Jolanda er toevallig ook weer en we lunchen met ons drieën. Om 16.00 uur vertrekt mijn busje weer naar Santiago en laat ik Rob en Jolanda achter. In het Seminario zijn al weer vele pelgrims, ook jongeren. De meeste zijn onbekend, omdat de meeste bekenden inmiddels naar Fisterra zijn gaan lopen, of met hun familie zijn herenigd hier in Santiago, of met de trein of vliegtuig naar huis zijn gegaan.
Een bekende is er natuurlijk nog wel, nl. Mike, omdat we woensdag met dezelfde vlucht naar Londen vliegen. Morgen, dinsdag, kuieren we nog eenmaal naar de kathedraal, hangen wat rond, kopen wat souvenirs voor thuis en zorgen dat we goed zijn uitgerust voor woensdag. Dan na aankomst in Londen reist Mike door naar het Peak-District in het midden van Engeland en ik naar Eindhoven waar de familie op me wacht.
Vandaag 4 km.
Tot slot.
Deze laatste etappe stond in het teken van de ontmoetingen. Door de massaliteit waren er altijd pelgrims in de buurt vanuit heel veel landen: het meeste Duits- of Duitssprekend, Engels, Frans en Spaans. Dit zorgde voor een goede saamhorigheid en internationale verbroedering.
De ontladingen op het einde in de kathedraal waren erg emotioneel. Later, voor de kathedraal op het grote plein, wordt er gefeliciteerd, geknuffeld, gefotografeerd en hebben de emoties weer de vrije loop: we hebben het gehaald! De camino doet wat met je en de ervaringen blijven je verdere leven bij je.
En eenmaal thuis wil je er weer flink tegenaan gaan, tenminste dat denk je dan. Maar al snel merk ik fysiek al weer thuis te zijn maar mentaal is dat zeker nog niet het geval. Ik krijg wat moeite met de dagelijkse gang van zaken. Veel dingen lijken opeens niet echt belangrijk meer. Nog altijd mis ik het iedere dag wandelen en het kameraadschappelijke gevoel onder de pelgrims. Nog bijna dagelijks word ik aan de camino herinnerd door een geluid, geur, een weg, een pad of iemand die op iemand lijkt. De camino zit in mijn bloed en moet een vervolg krijgen want:
you can leave the camino, but the camino never leaves you.
Het is moeilijk uit te leggen, ook niet op papier, je moet het gewoon zelf doen. Maar het belangrijkste komt eigenlijk nu pas: de voortzetting van het dagelijkse leven met de ervaringen van deze tocht.
Volkel, Juli 2011,
Mari van Geffen
